O UZYSKANIU PRZEBACZENIA GRZECHÓW CIĘZKICH W SYTUACJI NADZWYCZAJNEJ POZA SPOWIEDZIĄ W WYJAŚNIENIU KS. DR. HAB. JACKA KEMPY, WtlUŚ
(do wykorzystania duszpasterskiego)
Kodeks
Prawa Kanonicznego
w kan. 960 przedstawia naukę Kościoła
o konieczności spowiedzi:
„Indywidualna
i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie stanowią jedyny zwyczajny
sposób, przez który wierny, świadomy grzechu ciężkiego, dostępuje
pojednania z Bogiem i Kościołem. Jedynie niemożliwość fizyczna lub
moralna zwalnia od takiej spowiedzi. W takim wypadku pojednanie może
się dokonać również innymi sposobami”.
Kościół
wskazuje taki sposób uzyskania przebaczenia grzechów ciężkich
w
wyjątkowej sytuacji niemożności wyspowiadania się. Jest nim
wzbudzenie
żalu doskonałego za grzechy oraz szczere pragnienie (postanowienie)
wyspowiadania się.
Katechizm
Kościoła Katolickiego
(nr 1452) opisując doskonały żal za grzechy stwierdza: „Gdy
żal wypływa z miłości do Boga miłowanego nade wszystko, jest nazywany
«żalem doskonałym»
lub «żalem
z miłości».
Taki żal odpuszcza grzechy powszednie. Przynosi on także przebaczenie
grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera mocne postanowienie
przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to
możliwe”.
Nauka ta opiera się na orzeczeniu Soboru Trydenckiego, który w nauce
o sakramencie pokuty uczy o skrusze, czyli o żalu doskonałym:
„…chociaż
zdarza się, iż skrucha ta jest niekiedy dzięki miłości doskonała
i
pojednuje z Bogiem zanim jeszcze sakrament zostanie przyjęty,
niemniej jednak pojednania tego nie należy przypisywać samej skrusze
bez zawartego w niej pragnienia sakramentu”
(rozdz. 4).
Nauka ta należy do Tradycji Kościoła. Nie umniejsza ona w żaden sposób wagi sakramentu pokuty. Wręcz przeciwnie, pokazuje jego wartość: do otrzymania przebaczenia wszystkich grzechów w takiej wyjątkowej sytuacji potrzebny jest nie tylko żal doskonały, ale też pragnienie spowiedzi. W przyszłości wyrazi się ono ostatecznie w czynie: w akcie spowiedzi, gdy miną nieusuwalne przeszkody.
Przy
przypomnieniu tej ostatniej zasady, kierującej uwagę ku przyszłej
spowiedzi, należy pamiętać, że osoba żałująca za swoje grzechy i
pragnąca spowiedzi już teraz otrzymuje przebaczenie
– „takie
samo”
(nie ma innego) jak w spowiedzi,
czyli otrzymuje łaskę
uświęcającą. Może
zatem przyjmować Komunię świętą (w sposób sakramentalny lub duchowy).
Co
do zachowania zwykłych warunków spowiedzi
wypada przypomnieć,
że szczery i doskonały żal za grzechy zakłada
realizację wszystkich pozostałych warunków: rachunku sumienia,
postanowienia poprawy, zadośćuczynienia. Ponieważ ten ostatni
nie
wiąże się w tym przypadku z obligatoryjną pokutą nakładaną przez
spowiednika, to można zakładać, że dobrowolna pokuta będzie owocna,
ale jej kształt pozostaje w gestii osoby jednającej się z Bogiem.